KUR’AN-I KERİM AÇISINDAN ESMÂ-ÜL HÜSNÂ’NIN BAĞIMSIZ BİR İLİM DALI OLARAK İNCELENMESİNİN GEREKLİLİĞİ
Kur’an-ı Kerim'in temel amacı, insanın Allah'ı tanıması (Allah'ı bilme) ve O'na gereği gibi kulluk etmesidir. Bu tanıma sürecinde Esmâ-ül Hüsnâ (Allah'ın en güzel isimleri), yalnızca bir anma (zikir) biçimi değil, aynı zamanda varlık bilimi (metafizik), bilgi kuramı (epistemoloji), bilimsel düşünce ve toplum bilimlerinin temelini oluşturan düzenli bir ilim dalı olarak ele alınmalıdır. Bu makalede, Esmâ-ül Hüsnâ'nın bağımsız bir ilim dalı olarak incelenmesinin altı temel nedeni ayrıntılı biçimde açıklanmakta ve bu bağlamda somut öneriler sunulmaktadır.
KUR’AN’IN TEMEL AMACIYLA DOĞRUDAN BAĞLANTI
Ayet Dayanağı: "En güzel isimler Allah'ındır. O'na bu isimlerle dua edin." (A'râf 7:180)
İnceleme: Esmâ-ül Hüsnâ, Allah'ı tanımanın en doğrudan yoludur. Kur'an'ın ana iletisi olan Allah'ın birliği (tevhid) ve kulluk, bu isimlerin düzenli olarak anlaşılmasıyla derinleşir.
Öneri:
Esmâ-ül Hüsnâ merkezli "Allah'ın Birliği İlimi " ders programı oluşturulmalıdır.
İlahiyat fakültelerinde "Esmâ-ül Hüsnâ Anabilim Dalı" kurulmalıdır.
KUR’AN’A DAYALI BİLGİ KURAMSI SİSTEM
Özgünlük: Esmâ-ül Hüsnâ'nın tümü Kur'an ve Peygamber'in doğru uygulamaları (sahih sünnet) kaynaklıdır.
Bilgi Üretimi: Bu isimler, yalnızca din bilimi (teoloji) ile ilgili değil; felsefe, bilim ve ahlak alanlarında da yeni kuramların oluşturulmasına kaynaklık eder.
Örnek: "el-Alîm" (Bilen), bilginin kaynağına ilişkin bilgi kuramsal (epistemolojik) bir temeldir.
Öneri:
İslam Bilgi Kuramı çalışmalarında Esmâ-ül Hüsnâ temel alınmalıdır.
Farklı bilim dallarını bir araya getiren çalışma grupları kurularak her ismin bilimsel karşılığı araştırılmalıdır.
KUR’AN TEFSİRİNDE ANLAMA ANAHTARI
Ayetlerin Yapısı: Birçok ayet, Allah'ın isimleriyle sona erer.
Örnek: "Şüphesiz Allah, Gafûr'dur (bağışlayandır), Rahîm'dir (merhamet edendir)." (Bakara 2:173)
Yorum Katmanı: Bu isimler, ayetlerin ahlaki, hukuki ve varlık bilimsel (metafizik) boyutlarını anlamada anahtar rol oynar.
Öneri:
Esmâ-ül Hüsnâ Yorum Bilimi (Hermenötiği) geliştirilmeli ve ayet yorumlama yöntemine (tefsir metodolojisine) eklenmelidir.
Her bir ismin Kur'an'daki kullanım sıklığı ve kullanım yeri sayısal bir veri tabanında toplanmalıdır.
FARKLI BİLİM DALLARI ARASI BİLİMSEL TEMEL
Esmâ-ül Hüsnâ, çeşitli bilim dallarına kavramsal çerçeve sunar:
İsim | İlgili Bilim Dalı | Öneri |
|---|---|---|
el-Hakîm | Felsefe (Bilgelik) | İslam Felsefesi derslerinde bilgelik kavramı bu isimle bağlantılandırılmalı |
el-Adl | Hukuk ve Ahlak | Adalet kuramları bu isim ışığında yeniden yorumlanmalı |
el-Halîk | Evren Bilimi (Kozmoloji) ve Fizik | Yaratılış kuramları bu isimle bağlantılandırılmalı |
el-Müzeyyin | Sanat ve Güzellik Bilimi (Estetik) | İslam sanatı kuramları bu isimle temellendirilmeli |
Sonuç: Bu isimler, İslami bilim felsefesinin temelini oluşturabilir.
İNSANIN VARLIK BİLİMSEL KONUMUNU ANLAMA
Yeryüzünde Allah'ın Temsilcisi (Halife) Kavramı: İnsan, Allah'ın isimlerinin (bilgi, adalet, merhamet) yansıdığı bir varlıktır.
Ruh Bilimi (Psikoloji) ve Eğitim: Esmâ-ül Hüsnâ temelli bir insan modeli, çağdaş ruh bilimi ve karakter eğitimine seçenek sunar.
Öneri:
Esmâ-ül Hüsnâ Ruh Bilimi (Psikolojisi) geliştirilmeli.
Okul ders programlarında karakter eğitimi, bu isimler üzerinden verilmeli.
EVRENİN VARLIK BİLİMSEL ŞİFRELERİ
Doğa-Esmâ İlişkisi:
Güneş → en-Nûr (Işık Kaynağı)
Yağmur → er-Rezzâk (Rızık Veren)
DNA → el-Muhyî (Dirilten)
Bilim-Varlık Bilimi Bütünlüğü: Esmâ-ül Hüsnâ, evrenin anlam haritasını çıkarmada kullanılabilir.
Öneri:
Doğa Bilimleri derslerinde Esmâ-ül Hüsnâ ile bağlantılar kurulmalı.
İslami Evren Bilimi (Kozmoloji) çalışmaları bu isimler üzerinden yeniden yapılandırılmalı.
SONUÇ VE SOMUT ÖNERİLER
Bağımsız Bilim Dalı:
Üniversitelerde "Esmâ-ül Hüsnâ Bilimi" adıyla yüksek lisans ve doktora programları açılmalı.
Uluslararası Esmâ-ül Hüsnâ Araştırma Merkezi kurulmalı.
Farklı Bilim Dalları Arası Bütünleşme:
Tıp, ruh bilimi (psikoloji), hukuk ve mühendislik gibi alanlarda Esmâ temelli uzmanlık dalları oluşturulmalı.
Eğitim Yenilenmesi:
İlk öğretimden başlayarak Esmâ-ül Hüsnâ temelli bir eğitim modeli geliştirilmeli.
Sayısal (Dijital) Projeler:
"Her İsim Bir Proje" kampanyasıyla her isim için akademik çalışmalar desteklenmeli.
Esmâ-ül Hüsnâ Sayısal Kütüphanesi oluşturulmalı.
ULAŞILMAK İSTENEN SON HEDEF:
Kur'an merkezli yeni bir bilim anlayışı (paradigma) oluşturmak ve insanlığın düşünsel ve manevi sorunlarına çözüm sunmak.